Çocuklar yaşamın ilk anlarından itibaren çevreleriyle etkileşim kurmaya başlar. Dil gelişimi, çocuk gelişiminde kritik dönemlerden biridir.
Dilin gelişme süreci son derece karmaşık ve kapsamlı bir süreçtir. Ebeveyn olarak dil gelişimini destekleme konusunu daha iyi ilerletebilmek adına önce bu dil gelişimi nasıl gerçekleşir bakalım.
Agulama- babıldama dönemi (0-6 aylar): Bu dönemde ağlama, bebeğin çevresiyle kurduğu ilk iletişimde en önemli araçlardan biridir. Babıldama, çocuğun ünlü ve ünsüz heceleri seslendirebildiği evredir.
Heceleme- çağıldama dönemi (6-12 aylar): Bu dönemde çocuk gerçek anlamda konuşmaya başlar. Çıkardıkları tek sözcükler çok anlamlıdır yani tek sözcük kullanımıyla çok şey anlatılmaya çalışılır.
Telegrafik konuşma dönemi- iki kelimenin birleştirilmesi (18-24 aylar): Çocukların dil gelişiminin arttığı ve kurallı cümleler kurmaya başladığı ve soru sormada artışın görüldüğü dönemdir. Bu dönemde çocuklar üç veya daha fazla kelimeden oluşan cümleler kurabilmektedir.
Ebeveynler Olarak Neler Yapabiliriz?
İyi Bir Rol Model Olmak
Çocuklar için en kolay ve etkili öğrenme modeli gözlem ve taklit yoluyla gerçekleşmektedir. Dil gelişimini destekleme konusunda ebeveynler olarak atacağımız adımlardan biri de iyi bir rol model olmaktır. Günlük konuşma dilinizde kullandığınız sözcüklere dikkat edebilir, nesneler ve durumları tanımlayıcı ifadelere yer verebilirsiniz. Örneğin “Şu mavi arabaya baksana ne kadar hızlı gidiyor!” şeklinde kuracağınız cümleler çocuğunuzun kelime dağarcığını genişletecek ve cümle kurma becerisini destekleyecektir.
Bol Bol Oyun Oynamak
Oyun, çocuğun en önemli ifade araçlarından biridir. Oyun zamanları harika birer dil aktivitesi zamanı olabilir, çocuğun merakına ve ilgisine yönelik oyunlar ile dil gelişimini destekleyebilirsiniz. Bununla birlikte karşılıklı olmadan sadece çocuğunuzun yaptıklarını da ona aktarabilirsiniz. Örneğin “şu anda mavi arabayla oynamaya karar verdin ve onu hızlıca sürüyorsun.” Böylece çocuk kendi deneyimini de anlamlandıracaktır.
Kitapların Sihrinden Yararlanmak
Erken dönemler de dahil olmak üzere kitaplar çocukların gelişimi için oldukça etkilidir. Özellikle etkileşimli okuma yöntemi ile çocukla birlikte okuduğunuz kitaptaki karakterleri konuşturabilir, ses tonunuzu değiştirerek dil gelişimini keyifli bir şekilde destekleyebilirsiniz.
