Kıskançlık, insanın her yaş döneminde görülebilen en temel ve baş edilmesi en zor duygulardan birisidir. Kardeş kıskançlığını birden fazla çocuğu olan her ailede yaşanabilir. Maddi ya da manevi olarak değer gören, sevilen birini ya da bir nesneyi paylaşmamaktan kaynaklanır ve mutsuz eden duygu da kıskançlık olarak tarif edilir.
Kıskançlığın nedenleri
Büyük olan çocuğun yeni doğan kardeşini kıskanma davranışı en çok karşılaşılan tür olsa da küçük kardeşlerin de büyük kardeşi kıskandığı da görülmektedir. Kardeşler arasında rekabetin ve kıskançlığın belirli bir oranda görülmesi normaldir. İlk çocuk; kardeşi olana kadar, anne ve babasının ilgisini, sevgisini üzerinde hisseder. Kardeşin doğması, kendi üzerindeki sevginin ve ilginin azaldığını görür ve hisseder.
Kıskançlığın belirtileri
Çocuk, ilgi ve sevginin odağıyken kardeşinin doğumuyla ikinci planda itilmiş gibi hisseder. Bu duruma karşılık sevilmeme düşüncesi ile birlikte anneden tamamen uzaklaşabilir. İçine kapanır, yemek yememeye ve zayıflamaya başlayabilir.
Çocuklar kötü rüya gördüklerini söyleyerek anne-babayla birlikte uyumaya çalışabilir. Alt ıslatma, parmak emme gibi davranışlar şeklinde önceki gelişim evresine gerileme gözlemlenebilir.
Gün içerisinde sinirli, huzursuz ve sakinleşmekte zorlanabilir. Ailesine ve arkadaşlarına karşı öfkeli davranabilir.
Bazı çocuklarda, kardeşine vurma, ittirme, oyuncaklarını kırma gibi davranışlar sergileyebilir. Bazı çocuklar bu duygularını bastırıp aşırı sevgi gösterebilir. Bu yoğun sevginin altında çoğunlukla anne babanın sevgisini kaybetme korkusu olabilir.
Kardeş Kıskançlığı ile Nasıl Baş Edilir?
- Çocukların, kendi özelliklerini önemseyerek ilgi alanlarını ve yeteneklerinin farkına varın ve destekleyin.
- Kardeşi için hazırlanan odada, eşyalarda çocuğun da fikrini alarak birlikte hazırlık yapılabilir.
- Çocuklar arasında yaşanan rekabete çözüm getirmek için iyi bir dinleyici olun. Beden dilinizle birlikte etkin bir şekilde dinleyin.
- Anne ve babalar, mümkün oldukça karşılıklı iletişimi arttırarak birbirleri ile etkileşim halinde oldukları ortam oluşturulmalıdır. Çocukla birlikte oyun oynamak, faaliyetler yapmak, yemek yapmak gibi etkinliklerde bulunabilir.
Çocuğunuzun kardeşini kıskanmasını ortadan kaldıramayacağınızı ancak çocuğunuzun kıskançlık duygusunu kontrol edebilmesini kazandırmanız gerektiğini ve her iki çocuğa da zaman ayırmanın önemli olduğunu unutmayınız. “Sen büyüksün” ya da “sen küçüksün” ifadeleri yerine tartışmalarında ikisine de aynı yaklaşımla önerilerinizi sunabilirsiniz. Ergenlik dönemi ile birlikte ilişkiler daha paylaşımcı olacağını, bu dönemin doğal gelişim sürecinde düzelebileceğini unutmayınız. Bu süreçte ebeveyn olarak zorlandığınız noktalarda okuldaki rehberlik servisimizden ya da danışmanlık merkezlerinden destek alabilirsiniz.
Küçük Adımlar Anaokulu Rehberlik Servisi
