Yetişkin veya çocuk her birey yeni bir ortama girdiğinde çeşitli problemlerle karşılaşabilmektedir. Özellikle erken çocukluk dönemindeki çocuklar okula başlama sürecinde uyum problemleri yaşayabilmektedir. Okula başlama süreci çocuklar için farklı bir deneyimdir. Bu süreçte bazı çocuklar okula çok isteyerek giderken bazıları ise okula gitmeyi reddetme davranışı gösterebilmektedir.
Bu durum okula ilk defa başlayan çocuklarda daha sık görülmekle birlikte tatil sonrası tekrar okula başlayan çocuklarda da görülebilmektedir. Çocuklar bu dönemde kaygılı hissedebilir ve ebeveynlerinden ayrılmakta güçlük çekebilirler.
Çocukların kaygı düzeyinin gelişim dönemlerine uygun bir şekilde zamanla azalması beklenmektedir. Ancak çocuklarda kaygı ve korku seviyesi azalmadan yoğun bir şekilde devam ediyorsa bu durum ayrılık kaygısının işaretlerinden biri olabilir.
Ayrılık Kaygısı Nedir?
Ayrılık kaygısı, çocukların ebeveynlerinden veya bakım veren kişiden ayrıldıklarında gelişim dönemlerine göre olması gerekenden daha yoğun bir şekilde gösterdikleri kaygı durumudur. Bağlanma türü, geçmiş yaşam deneyimleri, ailenin tutum ve davranışları bu durumu etkileyen faktörlerdendir. Her çocuk biriciktir. Bu sebeple çocukların gösterdikleri belirtiler farklı olabilmektedir.
Ayrılık Kaygısı Belirtileri Nelerdir?
- Ebeveyn veya bakım verenden ayrılmaya karşı aşırı direnç gösterme
- Ebeveyn veya bakım verenden ayrıldığında endişe duyma, huzursuzlanma
- Okula gitmek istememe
- Öfke ve ağlama davranışları
- Alt ıslatma
- Uyku problemleri
- Yeme problemleri
Kaygı Durumunu Azaltmak İçin Neler Yapabiliriz?
- Bu süreçte kararlı ve tutarlı olmak önemlidir.
- Kısa ve net ifadeler ile çocuğun yaş dönemine uygun bir şekilde açıklama yapılmalıdır.
- Belirsiz durumlar her bireyin kaygı seviyesini arttırabilir. Bu sebeple çocukların yanından ayrılırken nereye gidileceği ve ne zaman dönüleceği çocuklara söylenmelidir.
- Çocukların okula başlayacağı ebeveynler tarafından da kabul edilmelidir. Ebeveynlerin duygu durumu çocukların duygu durumunu doğrudan etkilemektedir. Bu sebeple ebeveynlerin kaygı ve endişelerini çocuklara yansıtmamaları gerekmektedir.
- Ebeveynler çocukların duygularını anladıklarını mutlaka onlara hissettirmelidir. Bu durumda özellikle kaygısını anlağınızı çocuklarınıza göstermelisiniz. Duygularını yansıtabilirsiniz.
- ‘’Sen artık büyüdün, ağlaman yanlış’’ gibi cümlelerden uzak durulmalıdır. Bunların yerine çocuklarınıza onları sevdiğinizi, geri döneceğinizi, içinde bulunulan durumu somut ifadelerle açıklamak doğru olacaktır.
- Çocuklar kural ve sınırlara okula başlamadan önce alıştırılmalıdır. Sınırlar oluşturulurken yaş dönemlerine dikkat edilmelidir.
- Çocuklarınız ile rutinler oluşturabilirsiniz. Evden çıkmadan önce ve eve döndüğünüzde çocuklarınız ile yapabilecek şeyler belirleyebilirsiniz.
- Çizelgeler ve tablolar kullanabilirsiniz. Okul günlerini işaretleyebilir, görseller ile süsleyebilir eğlenceli hale getirebilirsiniz.
- Kurulan bağ ve iletişim şekli çocukların güven düzeyini etkileyen en önemli faktörlerden biridir. Bu sebeple çocuklarınız ile kaliteli vakit geçirmelisiniz.
