Doğal afetler, hayatın parçası olan olaylardır. Deprem, sel, fırtına gibi durumlar her yaş grubunu etkileyebilir; ancak özellikle okul öncesi yaştaki çocuklar için bu olayların doğru ve güven verici bir şekilde anlatılması çok önemlidir. Küçük yaşta kazanılan farkındalık, çocukların hem kendilerini daha güvende hissetmelerine hem de temel koruyucu davranışları öğrenmelerine yardımcı olur.
Anlatım Dili Nasıl Olmalı?
Okul öncesi çocuklar için kullanılan dil, sade, net ve somut olmalıdır. Korku yaratmayan, günlük yaşamdan örneklerle desteklenen açıklamalar tercih edilmelidir. Örneğin, “Deprem sırasında masa veya bir nesnenin altına , yanına saklanmak bizi olumsuz yaşanabilecek durumlardan koruyabilir, tıpkı kaplumbağaların yuvasına saklanması gibi” demek, çocuğun anlayıp, uygulamasını kolaylaştırır.
Oyun ve Hareketle Öğrenme
Bu yaş grubundaki çocuklar oyunla öğrenir. Bu nedenle afetler konusunda da eğitim oyunla verilmelidir. Basit bir drama çalışmasıyla evde deprem anı canlandırılabilir. Çocuklar, masa altına girme, başını koruma gibi davranışları bir oyun gibi yaparak öğrenebilir. Bu yöntem, korku yerine güven ve alışkanlık kazandırır.
Afet Çantası Etkinliği
Afet çantası hazırlamak, çocuklara hem somut bir deneyim kazandırır hem de afet sırasında ihtiyaç duyulabilecek eşyalar hakkında bilgi verir. Öğretmen veya ebeveyn eşliğinde yapılan bu etkinlikte; fener, düdük, su şişesi, battaniye gibi eşyalar tanıtılarak birlikte çantaya yerleştirilir. Bu uygulama, çocukların sürece aktif katılımını sağlar.
Hikâyeler ve Görsellerle Destekleme
Çocukların anlayabileceği şekilde yazılmış, resimli hikâye kitapları da afet bilincini geliştirmede etkili bir araçtır. Kısa, renkli ve pozitif içerikli hikâyeler; çocuklara hem ne yapmaları gerektiğini öğretir hem de duygusal olarak rahatlatır.
Unutulmaması Gerekenler
Bu yaş grubunda önemli olan; çocukları korkutmadan, onların anlayabileceği yöntemlerle bilgi vermektir. Sürecin amacı, çocuklara afetler karşısında bilinçli hareket edebilme becerisi kazandırmak ve kendilerini güvende hissetmelerini sağlamaktır. Güvenli davranışları küçük yaşta öğrenen çocuklar, gelecekte karşılaşabilecekleri zorluklara daha hazırlıklı olur.
Okul Öncesi Çocuklar İçin Afet ve Doğa Olaylarına Hazırlık Etkinliği
Etkinlik Adı: Minik Kahramanlar Afete Hazırlanıyor
Hedef Yaş Grubu: 4-6 yaş
Süre: 30-40 dakika
Amaç: Çocukların afetler (deprem, sel, fırtına gibi) hakkında temel bilgi edinmeleri ve bu durumlarla başa çıkabilme becerisi kazanmaları.
Etkinlik Akışı:
Giriş (Sohbet Zamanı – 10 dakika)
Çocuklarla doğa olayları hakkında konuşulur. “Hiç yağmurda ıslanmak zorunda kaldınız mı?”, “Evde lambalar hiç birdenbire sönmüş müydü?” gibi basit, deneyim odaklı sorularla sohbet başlatılır. Amaç, onları korkutmadan merak uyandırmak ve var olan deneyimlerini anlamaktır.
Drama Etkinliği (10 dakika)
Basit bir deprem canlandırması yapılır. “Yerdeyken hafifçe sarsıldığınızı hayal edin. Şimdi ne yaparsınız?” denir. Çocuklar masa altına girer, başlarını elleriyle koruma hareketi yapar. Bu sırada “Tavşan gibi küçül”, “Kabuğuna saklanan kaplumbağa ol” gibi metaforlar kullanılır. Bu, çocukların eğlenerek öğrenmelerini sağlar.
Uygulama – Afet Çantası Hazırlama (10 dakika)
Evde oyuncak bir afet çantası getirilir. İçinde fener, su şişesi, battaniye, düdük, atıştırmalık gibi eşyalar bulunur. Çocuk sırayla çantadan bir eşya seçer ve ne işe yaradığını birlikte konuşurlar.
Kapanış:
Etkinlik sonunda “Minik Kahraman Sertifikası” verilir. Çocuklara, her zaman yanlarında büyükleri olacağı, bu bilgileri öğrenmenin onları daha güçlü ve hazırlıklı yapacağı anlatılır.
